“Tôi từng nghĩ: MMA là MMA – ở đâu chẳng như nhau. Nhưng chỉ đến khi được mời thi đấu giải trong nước theo thể thức MMA Việt Nam, tôi mới biết: có những thứ tưởng là giống, nhưng thật ra… rất khác.”

Nếu bạn là người mới tìm hiểu MMA, hoặc từng xem UFC và nghĩ rằng MMA ở Việt Nam cũng dùng luật y chang như vậy – thì bạn sẽ hơi “vỡ mộng” khi biết sự thật.

Tôi là một võ sĩ bán chuyên, từng thi đấu MMA theo thể thức của Lion Championship ở Việt Nam và đồng thời cũng được tiếp xúc với giáo trình luyện MMA theo luật của UFC – nơi tôi từng mơ ước được đặt chân tới. Hôm nay tôi muốn chia sẻ vài điều mà không nhiều người nói đến: luật đấu MMA ở Việt Nam khác gì với UFC, và vì sao sự khác biệt đó lại quan trọng.

🎯 Luật MMA không phải “một bộ cho tất cả”

Trước hết, cần hiểu rằng MMA không có một bộ luật chung toàn cầu như bóng đá hay boxing. Mỗi giải đấu lớn đều có thể có bộ luật riêng: UFC áp dụng Unified Rules of MMA (Bộ luật thống nhất do Mỹ phát triển), còn Việt Nam – vốn mới bước vào sân chơi này vài năm gần đây – phải điều chỉnh luật để phù hợp với yếu tố văn hóa, pháp lý và khả năng tổ chức.

Tôi từng thi đấu ở giải MMA cấp cơ sở tại TP.HCM, và từng được mời dự bị cho một giải ở nước ngoài (theo luật UFC). Chỉ cần nhìn cách quy định về đòn đánh, thời gian thi đấu, vật dụng bảo hộ thôi là đã thấy rõ khác biệt.

⏱ Về thời gian và hiệp đấu

Ở UFC, một trận đấu thường gồm:

• 3 hiệp (trận thường) hoặc 5 hiệp (tranh đai),
• Mỗi hiệp 5 phút, nghỉ giữa hiệp 1 phút.

Trong khi đó ở MMA Việt Nam:

• Một trận thường là 3 hiệp, mỗi hiệp 3 phút,
• Đặc biệt: các giải đấu bán chuyên hoặc nghiệp dư còn rút xuống 2 hiệp 3 phút, hoặc có thể dừng trận bất cứ lúc nào nếu trọng tài cảm thấy không an toàn.

→ Điều này giúp giảm rủi ro chấn thương, nhưng cũng làm võ sĩ khó có cơ hội “lật kèo” hay triển khai chiến thuật dài hơi như trong UFC.

🤜 Về đòn đánh – cái gì được, cái gì cấm?

Đây là phần gây tranh cãi nhiều nhất. Ở UFC, gần như tất cả các đòn đánh hợp lý đều được phép, trừ những đòn tấn công vào mắt, cổ họng, hạ bộ, cột sống, hoặc gối khi đối thủ đang ở tư thế 3 điểm.

Còn ở MMA Việt Nam, tùy cấp độ giải mà quy định nghiêm hơn rất nhiều:

• Cấm dùng cùi chỏ, kể cả đứng hay nằm.
• Cấm gối vào đầu, đặc biệt khi đang grappling.
• Cấm đòn chân tầm thấp quá mạnh (nếu không có đai bảo vệ tiêu chuẩn).
• Một số giải còn cấm hoàn toàn các kỹ thuật submission nguy hiểm như heel hook hoặc neck crank.

Với tư cách một người từng tập ở cả hai môi trường, tôi hiểu lý do: Việt Nam đang đi những bước đầu tiên, nên phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho VĐV. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa: võ sĩ Việt khi ra đấu quốc tế cần làm quen lại luật hoàn toàn nếu không muốn bị bất lợi.

🥋 Về trọng tài và chấm điểm

Tôi từng dự một trận đấu MMA tại Việt Nam, trong đó một võ sĩ kiểm soát gần như cả trận ở thế khóa sàn, nhưng kết quả… hòa. Nhiều người ngỡ ngàng. Nhưng thật ra do hệ thống chấm điểm còn thiếu trọng số cụ thể cho grappling, hoặc thiếu người chuyên môn hiểu sâu về Jiu-Jitsu và wrestling.

Trong khi đó ở UFC, các trọng tài thường là võ sư hoặc cựu VĐV, họ có kiến thức để chấm đúng giá trị đòn đánh, kiểm soát sàn, và khả năng phòng thủ chủ động. Điều này giúp bảo đảm tính chuyên môn và công bằng cao hơn.

📚 Đọc thêm: So sánh luật MMA Việt Nam và UFC – Wikipedia

Nếu bạn đang tìm tài liệu để nghiên cứu kỹ hơn, thì bài tổng hợp so sánh luật đấu giữa hai hệ thống MMA ở Việt Nam và quốc tế trên Wikipedia là nguồn đáng đọc.

💡 Từ kinh nghiệm cá nhân: khác biệt này ảnh hưởng gì?

Khi tôi chuyển từ giải đấu trong nước sang luyện tập theo chuẩn UFC, tôi phải:

• Thay đổi hoàn toàn chiến thuật: không thể chỉ dựa vào striking (đòn đứng) mà phải học đánh sàn chuyên sâu hơn.
• Tăng thể lực, vì 3 phút MMA trong nước rất khác với 5 phút UFC – đặc biệt là khi bị dồn ép vào lồng sắt (cage).
• Làm quen với áp lực tâm lý lớn hơn: UFC là một cuộc chiến không chỉ thể chất mà còn truyền thông, tài trợ, khán giả, anti-fan…

✅ Kết luận: Nên bắt đầu từ đâu?

Nếu bạn là người mới bước vào MMA, mình khuyên nên bắt đầu từ môi trường trong nước – nơi an toàn, kiểm soát và giúp bạn phát triển cơ bản. Nhưng nếu bạn có ý định thi đấu chuyên nghiệp, ra quốc tế, thì sớm hay muộn bạn cũng cần hiểu luật đấu UFC, học full grappling, striking và kiểm soát tinh thần dưới áp lực thực sự.

MMA Việt Nam đang phát triển – chậm nhưng chắc. Và chúng ta có quyền mơ ước: một ngày nào đó, võ sĩ Việt sẽ bước lên sàn UFC không chỉ để “tham gia”, mà để “thắng thật sự”.